Γιατί φτερνίζομαι συνέχεια; 

Το φτέρνισμα είναι ενοχλητικό, ικανοποιητικό, αστείο, θορυβώδες, μερικές φορές προκαλεί ντροπή και συχνά συνδέεται με το συνάχι — και αυτό το φαινόμενο είναι κάτι που μας συμβαίνει σχεδόν καθημερινά. Αλλά γνωρίζετε γιατί φτερνιζόμαστε; Πιθανόν να μαντέψατε ότι υπάρχει μια λογική και βιολογική εξήγηση γι’ αυτό, και ήρθατε στο σωστό μέρος για να μάθετε όλες τις λεπτομέρειες.  

Ποια είναι, λοιπόν, η αιτία για το συνεχόμενο φτέρνισμα και γιατί κλείνουμε τα μάτια όταν φτερνιζόμαστε; Γίνετε… ειδικοί στο φτέρνισμα με τον αναλυτικό οδηγό μας! 

Γιατί φτερνιζόμαστε; Αιτία και μηχανισμός 

Αν αναρωτιέστε γιατί φτερνιζόμαστε, είστε στο σωστό μέρος. Η φυσική διαδικασία που προκαλεί το φτέρνισμα συμβαίνει όταν διεγείρονται τα νεύρα στα ιγμόρειά μας. Υπάρχουν μερικοί λόγοι για τους οποίους τα νεύρα των ιγμόρειων ενεργοποιούνται και προκαλούν φτέρνισμα. Αυτές οι αιτίες φτερνίσματος είναι: 

1. Όταν έχουμε αλλεργίες.¹
2. Όταν υποφέρουμε από ρινική συμφόρηση.
3. Όταν ξένα σωματίδια όπως η σκόνη, το πιπέρι και άλλα γαργαλάνε το πίσω μέρος της μύτης μας.
4. Αν έχει κολλήσει κάτι μέσα στη μύτη μας.
5. Έκθεση σε σπόρια μούχλας.

Ως προστατευτικός μηχανισμός, αυτά τα νεύρα λένε στο σώμα να διώξει τον αέρα μέσω της μύτης μας με δύναμη για να τα καθαρίσει. 

Γιατί φτερνίζομαι με κλειστά μάτια και άλλες πληροφορίες 

Είναι καλό να γνωρίζετε τις αιτίες και τον μηχανισμό του φτερνίσματος, αλλά πιθανότατα έχετε και άλλες ερωτήσεις. Ακολουθούν μερικές συχνές ερωτήσεις και οι απαντήσεις που θέλετε πολύ να μάθετε σχετικά με το φτέρνισμα: 

• Γιατί κλείνουμε τα μάτια μας όταν φτερνιζόμαστε;

Η όλη διαδικασία απαιτεί κάποια δύναμη από το σώμα μας, εμπλέκοντας πολλές μυϊκές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του προσώπου. Γι’ αυτό και όταν φτερνιζόμαστε κλείνουμε τα μάτια μας — είναι ουσιαστικά μια ακούσια αντίδραση των μυών μας.  

• Το φτέρνισμα είναι υγιές; 

Το φτέρνισμα είναι μια φυσική και χρήσιμη βιολογική λειτουργία και συνήθως δεν προκαλεί ανησυχία. Εάν υποφέρετε από συνεχόμενο φτέρνισμα, μπορεί να χρειάζεστε μια θεραπεία που θα σας βοηθήσει  να το σταματήσετε. Τα φαρμακεία θα διαθέτουν ήπια φάρμακα για το κρύωμα ή τις αλλεργίες που μπορούν να σας βοηθήσουν να καθαρίσετε τη μύτη σας και να καταπραΰνετε τα ιγμόρειά σας. Εάν ανησυχείτε για την κανονικότητα του φτερνίσματος σας ή εάν το συνεχές φτέρνισμα διαταράσσει συχνά την ημέρα σας, συμβουλευτείτε έναν γιατρό. 

• Τι μας κάνει το φτέρνισμα;

Έχετε παρατηρήσεις τις πολλές ρινικές εκκρίσεις που συνοδεύουν ένα επικό φτέρνισμα; Η βίαιη αποβολή αέρα από τους πνεύμονες που βγαίνει από τη μύτη και το στόμα μας συχνά παρασύρει μαζί της και βλέννα. Αυτό είναι καλό για το σώμα μας, καθώς η βλέννα μπορεί να περιέχει ξένα σωματίδια που ερεθίζουν το εσωτερικό της ρινικής μας κοιλότητας ή βακτήρια που απειλούν να βλάψουν το σώμα μας.² 

• Γιατί το φτέρνισμα σε κάνει να νιώθεις καλά;

Υπάρχουν μελέτες που υποδεικνύουν ότι το φτέρνισμα μπορεί να προκαλέσει απελευθέρωση ενδορφινών³, το οποίο εξηγεί γιατί κάποιες φορές μετά από ένα δυνατό φτέρνισμα αισθανόμαστε μια περίεργη ευφορία. Επομένως, για να αισθανθείτε άμεσα καλύτερα, χρειάζεται μόνο να φτερνιστείτε! 

Πώς να σταματήσετε το συνεχές φτέρνισμα 

Όλοι το έχουμε πάθει. Ένα φτέρνισμα πυροδοτεί ένα άλλο και δεν παύετε να έχετε φτέρνισμα συνέχεια. Ορίστε μερικοί εύκολοι τρόποι για να σταματήσετε το συνεχόμενο φτέρνισμα: 

1. Φυσήξτε τη μύτη σας. Δώστε στον φυσικό σας μηχανισμό ένα χέρι βοηθείας για να διώξει τυχόν ανεπιθύμητα σωματίδια από τη μύτη σας,κάνοντας ένα δυνατό φύσημα σε ένα καθαρό χαρτομάντιλο. Αυτό θα μπορούσε να είναι αρκετό για να σας σταματήσει το συνεχές φτέρνισμα.
2. Φροντίστε να αντιμετωπίσετε τις αλλεργίες σας. Από τη γύρη μέχρι τη σκόνη, υπάρχει μια ποικιλία από αλλεργιογόνα. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε ποια είναι αυτά που ερεθίζουν τη μύτη σας και αντιμετωπίστε τα ανάλογα.
3. 3. Πίνετε πολλά υγρά. Εάν υποφέρετε από κρύωμα, το να παραμένετε ενυδατωμένοι και να πίνετε άφθονο νερό θα σας βοηθήσουν να αποφύγετε το φτέρνισμα.
4. Καθαρίστε καλά  το σπίτι σας. Φροντίστε να ξεσκονίσετε και να σκουπίσετε με την ηλεκτρική σκούπα για να διώξετε τυχόν ακάρεα σκόνης που θα μπορούσαν να σας προκαλέσουν ερεθισμό. Φροντίστε να καθαρίζετε συχνά, ώστε να μην σας παίρνειι πολύ χρόνο.
5. Επενδύστε σε έναν υγραντήρα. Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να σταματήσετε το φτέρνισμα εάν ο αέρας στο σπίτι σας είναι πολύ ξηρός - ειδικά τη νύχτα.
6. Πλύνετε τα κλινοσκεπάσματά σας. Κάντε μια πλύση σε ζεστό νερό (τουλάχιστον 60°C) για να σκοτώσετε τυχόν ανεπιθύμητους επισκέπτες στο κρεβάτι, όπως τα ακάρεα της σκόνης. Θα ήταν καλή ιδέα επίσης να καθαρίσετε τα μαξιλάρια του καναπέ σας, τις κουρτίνες και άλλα υφάσματα στο σπίτι σας!

Πώς να μην κολλήσετε τους άλλους με το συνεχόμενο φτέρνισμά σας  

Το φτέρνισμα μπορεί να είναι καλό για εσάς, αλλά όσο το σώμα σας απαλλάσσεται από αυτά τα μικρόβια μην ξεχνάτε να προστατεύετε τους ανθρώπους γύρω σας από αυτά. Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να διασφαλίσετε ότι προστατεύετε όλους από τα μικρόβια μέχρι να σταματήσετε το συνεχές φτέρνισμα: 

• Έχετε πρόχειρο ένα πακέτο με ανθεκτικά, αλλά ​μαλακά χαρτομάντιλα κάθε φορά που βήχετε ή φτερνίζεστε.
• Να θυμάστε πάντα να απολυμαίνετε τα χέρια σας μετά από ένα φτέρνισμα 
• Για επιπλέον προστασία, ένα πακέτο με αντιβακτηριδιακά υγρά μαντηλάκια είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να καθαρίσετε τα χέρια και τις επιφάνειες.

Πώς να φτερνιστείτε όταν θέλετε αλλά δεν μπορείτε! 

Έχει συμβεί σε όλους. Δεν υπάρχει τίποτα πιο απογοητευτικό από την αίσθηση του να θέλεις να φτερνιστείς, αλλά τελικά αυτό να μην συμβαίνει. Αν θέλετε να προκαλέσετε μόνοι σας το φτέρνισμα, μπορείτε να προσπαθήσετε να γαργαλίσετε το εσωτερικό του ρουθουνιού σας!⁵ Σε μερικούς ανθρώπους, μάλιστα, έρχεται φτέρνισμα όταν κοιτούν τον ήλιο ή όταν τρίβουν τα φρύδια τους. Η συμβουλή μας είναι να περιμένετε⁶. Όταν έρθει η ώρα να φτερνιστείτε, θα γίνει κι αυτό! Και όλοι γνωρίζουμε πόσο ικανοποιητικό είναι ένα τέτοιο φτέρνισμα. 

Τώρα ξέρετε γιατί εμφανίζεται ένα φτέρνισμα, πώς να σταματήσετε το συνεχές φτέρνισμα και δεν χρειάζεται να αναρωτιέστε “γιατί φτερνίζομαι”. Τα φαρμακεία να θυμάστε είναι πολύτιμοι βοηθοί! Και αν ανησυχείτε ότι κάτι δεν πάει καλά, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας… ωστόσο γενικά δεν χρειάζεται να υπάρχει ανησυχία γι’ αυτόν τον εντελώς φυσικό μηχανισμό. 

Πηγές 

¹ “Allergic Rhinitis”, NHS
² Coughs and Sneezes: Their Role in Transmission of Respiratory Viral Infections, Including SARS-CoV-2, National Library of Medicine 
³ Correlation of Serum β-Endorphin and the Quality of Life in Allergic Rhinitis, National Library of Medicine 
⁴ Phlegm, Mucus and Asthma, Asthma UK
⁵ Sneeze reflex: facts and fiction, National Library of Medicine
⁶ Sneezing induced by sexual ideation or orgasm: an under-reported phenomenon, National Library of Medicine